بردسکن را بگردیم

بر روی سنگ قبور در گذشته، علائم و نقش هایی وجود دارد که هرکدام خصوصیاتی از وفات یافته، آداب، عادات، باورها، تمایلات و اعتقادات مردمان گذشته را بیان می دارند نقوشی مثل: سوار کار، اسب، شمشیر، تفنگ، کارد، دار قالی، دف، قیچی، شانه یک طرفه و دو طرفه، کبوتر، پرنده، گل، گلاب پاش، شمع، شمعدان، چراغ لمپا، مهر و تسبیح و سجاده، آفتابه، آئینه، درخت سرو، بزکوهی، قوچ، حلال ماه، نقش خورشید، ستاره، قلیان، لوازم چای و غیره که متناسب با شرح حال وفات یافته از آنها  استفاده شده است، هر کدام از این نقوش حامل پیامی خاص می باشند.

تصویری که بین اکثر گورها مشترک است تصویر شانه (یک طرفه یا دوطرفه) و تسبیح و مهر است. شانه ی یک طرفه گویای مرد بودن متوفی و شانه ی دوطرفه مربوط به متوفی زن است. تسبیح و مهر نیز نشانی بر گور افراد متدین و با ایمان بوده و عمدتا برای افرادی استفاده می شده است که به زیارت یک مکان مذهبی مشرف شده اند.

در برخی از روستاهای قدیمی شهرستان بردسکن هنوز سنگ قبرهایی از ایام گذشته وجود دارد که نقش هایی بر روی آنها حکاکی شده است و نشان از قدمت بالای سنگ قبر می دهد . تصاویر سنگ قبرهایی که مشاهده می کنید مربوط به یکی از روستاهای قدیمی شهرستان بردسکن می باشد . در این تصاویر مشاهده می کنید که بر روی سنگ قبر ، نقش شانه یک طرفه و دو طرفه حکاکی شده است که مرد و زن بودن متوفی را نشان می دهد . 

تصویری از سنگ قبر قدیمی و نقش شانه یک طرفه که مرد بودن متوفی را نشان می دهد

تصویری از سنگ قبر قدیمی و نقش شانه دو طرفه که زن بودن متوفی را نشان می دهد

در این قسمت از بردسکن گردی قرار است به معرفی کویر ماسه آن بپردازیم . پس با ما همراه باشید

در ابتدا به چگونه تشکیل شدن تپه های شنی می پدازیم .

طرز تشکیل تپه‌های شنی (دونها) بدین صورت است که ماسه‌هایی که بوسیله باد در سطح زمین در حرکت هستند پس از رسیدن به موانعی در سر راه خود از قبیل گیاهان ، قطعات سنگ و یا عوارض طبیعی دیگر که سبب کاهش سرعت باد در نتیجه متوقف ماندن ذرات ماسه از حرکت می‌شود . این ذرات در اطراف این موانع انباشته شده و بتدریج به مقدار آنها افزوده می‌شود . سرانجام اجتماع این ذراتِ ماسه‌ای منجر به تشکیل تپه‌های شنی می‌گردد . البته هرچه این موانع بزرگتر باشند امکان اینکه توده‌های ماسه‌ای به صورت تپه‌های بزرگتری در آیند وجود دارد .

کویر ماسه ملک بابو در فاصله 20 کیلومتری جنوب شهرستان بردسکن قرار دارد . روستای ملک بابو در این سالها خالی از سکنه است و این روستا از توابع بخش انابد می باشد .

دیدن کویر ماسه و راه رفتن بالای این تپه های شنی لذت خاصی دارد و اگر قرار است به کویر ماسه بروید حتماً فصل سرد را برای این کار انتخاب کنید چون در فصل گرما علاوه بر گرمای شدید هوا ، تپه های شنی هم به قدری داغ می شوند که راه رفتن روی آنها سخت می شود .

کویر ماسه ملک بابو چندان وسیع نیست اما وجود همین تعداد اندک از تپه های شنی در مجاورت روستای ملک بابو باعث شده در طول سال عده ای زیادی از گردشگران و کوهنوردان بردسکنی و شهرهای اطراف ساعاتی را در دل این کویر زیبا سپری کنند و از کویر نوردی لذت ببرند . غروب زیبای کویر ماسه هم سوژه مناسبی برای عکاسان خوش ذوق می شود . 

برای رفتن به این تپه های شنی باید از مسیر شهر بردسکن به سمت روستاهای ابراهیم آباد و باب الحکم برویم و بعد باید از مسیر روستاهای حطیطه ، اسلام آباد و زمان آباد گذر کنیم و بعد به روستای خالی از سکنه ملک بابو می رسیم که در مجاورت این روستا کویر ماسه ( تپه های شنی ) قرار دارد . 

از بردسکن تا روستای زمان آباد که حدود 15 کیلومتر می باشد مسیر آن آسفالت است ولی از روستای زمان آباد تا روستای ملک بابو حدود 6 کیلومتر خاکی می باشد .

روستای ملک بابو و کویر ماسه آن در استان خراسان رضوی ، شهرستان بردسکن و در بخش انابد قرار دارد .

تصاویری از کویر ماسه ملک بابو 

***

***

در این پست از وبلاگ قصد داریم به معرفی مختصری از بقعه متبرکه امامزاده سید طاهر الحسینی (ع) شهرستان بردسکن بپردازیم . اگر مایل هستید درباره این امامزاده اطلاعات بیشتری کسب کنید با ما همراه شوید .

معرفی مختصری از امامزاده سید طاهر الحسینی (ع) :
  سیّدمیرزا طاهرحسینی ( ملقّب به شهید فخّ ) از نوادگان امام سجّاد (ع) و از مجروحان جنگ فخّ می باشد . جنگ فخّ در سال 169 هجری ، بین مکّه و مدینه اتفاق افتاد . در کتابخانه ها ، اسناد و مدارک خاصّی راجع به این امامزاده وجود ندارد . امّا آنچه از کتب انساب بر می آید آن است که هنگامیکه حسین حسنی معروف به شهید فخّ خروج نمود در زمان موسی عبّاسی جمع زیادی از اهل بیت پیغمبر (ص) در رکاب وی در فخّ که میان مکّه و مدینه می باشد شهید شدند و جمعی دیگر پس از شهید شدن حسین فرار نمودند و در شهرها مخفی شدند و جمعی که در این جنگ مجروح شده بودند پس از فرار در شهرهای دوردست از دنیا رفتند و این امامزاده طاهر که از نوادگان امام زین العابدین(ع) می باشد  در جنگ فخّ مجروح گردید و پس از کشته شدن حسین ، فرار نموده و در این منطقه از دنیا رفته است و چونکه در جنگ فخ حاضر بوده و در آن جنگ مجروح گردیده است به شهید فخّ معروف گشته است . 

امامزاده پیر کدوغن :
امامزاده سید طاهر الحسینی (ع) در بین اهالی مردم بردسکن به « پیر کدوغن » مشهور است . 
کلمه « پیر » یعنی بزرگ - « کدوغن » هم نام منطقه ای سرسبز و آباد در بردسکن می باشد که بعضی از کشاورزان بردسکنی در این منطقه باغ و مزرعه دارند .
مردم بردسکن و روستاهای این شهرستان اعتقاد خاصی به این امامزاده دارند و در طول شبانه روز افراد زیادی ساعاتی را جهت زیارت این امامزاده به این مکان مشرف می شوند و حتی در طول سال غذاهای نذری زیادی از جمله آش برای زائرین می پزند و توزیع می کنند . 

موقعیت این امامزاده :
این امامزاده در ابتدای جاده بردسکن به سبزوار قرار دارد و به همین علت مسافرین زیادی که از جاده بردسکن - سبزوار گذر می کنند ساعتی را برای استراحت در این مکان توقف می کنند .

این اثر تاریخی در ۱۷ کیلومتری جنوب بردسکن و در بخش شهرآباد و در میان روستای فیروزآباد قرار دارد. این بنا بر روی ویرانه‌های بست دروازه ترشیز قدیم قرار گرفته‌است. قرائن و شواهد باستان‌شناسی مؤید آثار زیستگاهی از صدر اسلام تا سده هفتم هجری در اطراف بنا است که بنا بر اقوال عبور علی بن موسی الرضا از این مسیر بوده‌است. مناره مزبور با ظاهری استوانه‌ای شکل و با ارتفاع ۱۸ متر از نظر تزیینات و نحوه آجر چینی نشان دهنده معماری به سبک و شیوه رازی است. بنا دارای دو کتیبه در بالا و پایین با مضامین آیات قرآنی، تاریخ بنیان اثر و بانی آن به خط کوفی بوده که قرائت این خطوط به دلیل مخدوش بودن دشوار است. همچنین در داخل مناره نیز پلکانی به‌طور مارپیچ تعبیه شده‌است. روی هم رفته ویژگی‌های معماری بنا، انتساب این اثر را به عصر سلجوقی نشان می‌دهد.

اطلاعات و عکسهای بیشتر در ادامه مطلب قرار دارد .

میدان نماز بردسکن در ابتدای ورودی این شهر قرار دارد ( ورودی بردسکن از سمت مشهد ، کاشمر و سبزوار ) . المان زیبایی داخل این میدان ساخته شده است که در شب زیبایی خاصی دارد . میدان نماز در بین بردسکنی ها به فلکه ترمینال معروف است و این بخاطر قرار گرفتن ترمینال مسافربری بردسکن در دور این میدان است . تصاویر میدان نماز بردسکن را از زوایای مختلف در پایین مشاهده کنید .

***

***

***

***

***

فصل پاییز ، فصل رسیدن انار است . بعد از پشت سر گذاشتن تابستان و فرا رسیدن فصل رنگارنگِ پاییز همه ما به یاد میوه انار با دانه های خوشرنگ و آبدارش می افتیم . در این هوای سرد پاییزی ، همه ما لذت انار خوردن را در زیر کرسی گرمِ خانه پدربزرگ تجربه کرده ایم و این صحنه واقعاً لذت بخش و خاطره انگیز است .  

به بهانه فرا رسیدنِ فصل انار سعی کردم به روستاهای آبنو ، علی آباد و کشمر سری بزنم و از نزدیک باغات انار و نحوه جمع آوری این میوه را ببینم . محض اطلاع خدمت شما عرض شود که روستاهای آبنو ، علی آباد و کشمر در مجاورت همدیگر و در فاصله 18 کیلومتری شمال شرقی شهرستان بردسکن قرار دارند .

میوه انار از محصولات مهم کشاورزی این سه روستا می باشد که از کیفیت بالایی برخوردار است و به همین دلیل این میوه را پس از جمع آوری به بازار میوه و تربار شهرهای تهران و مشهد نیز می فرستند و حتی به چندین کشور خارجی نیز صادر می شود . میوه انار یکی از میوه های بهشتی می باشد که از اوایل پاییز تا اواخر این فصل ، موقع رسیدن آن است و در این مدت کشاورزان به باغات خود می روند و این میوه را می چینند . 

خلاصه در اواسط آبان ماه برای تهیه گزارش از بردسکن به سمت روستاهای آبنو ، علی آباد و کشمر حرکت کردم . بعد از اینکه به روستا رسیدم وارد کوچه باغات شدم و انارهای سرخ ، چشم مرا بسوی خود جلب می کرد . به چند تا باغ رفتم و با آنکه روز جمعه بود کارگران زیادی در این باغات مشغول چیدن انار بودند . این میوه را در سبدها به طور منظم می چیدند و آماده فرستادن به شهرهای دیگر می کردند . همه باغات در این روستا به قول ما بردسکنی ها ، باغ اناری بود یعنی باغی که همه میوه آن را انار تشکیل می دهد . 

قیمت میوه انار را از چند باغدار سوال کردم که قیمت انار بستگی به کیفیت ، درشتی و سالم بودن انار داشت . انار از کیلویی سه هزار تومان شروع می شد تا هشت هزار تومان . مثلاً انارهای ریز و ترک خورده کیلویی سه هزار تومان تا چهار هزار تومان بودند و انارهای درشت ، سالم و با کیفیت به کیلویی هفت تا هشت هزار تومان هم می رسید . 

در منطقه بردسکن ، انار علی آباد کشمر مشهور است و کیفیت بسیار بالایی دارد که به دلیل وجود آب و هوا و خاک مناسب برای پرورش این میوه نیز می باشد . 

شما هم اگر در فصل پاییز گذرتان به شهرستان بردسکن افتاد حتماً سری به روستاهای آبنو ، علی آباد و کشمر بزنید و از این میوه بهشتی برای خود تهیه کنید و از خوردن آن لذت ببرید . اگه فرصت نکردین که به روستا برین ، این میوه را نیز می توانید از میوه فروشی های سطح شهر بردسکن تهیه کنید . 

در پایین تصاویر پاییزی از باغات انار این روستاها را به نمایش گذاشته ام که تصاویر مربوط به آبان ماه 1398 می باشد .